وجود آرسانیک در آب کوهسرخ:
بست ایران : پخش شایعه ای مبنی بروجود آرسنیک در آب بخشی از روستاهای کوهسرخ منجمله خود شهر ریوش مردم را دچار نگرنی کرده است در مورد صحت یا سقم این خبر که دهان به دهان بین مردم منطقه پخش شده است اطلاعات چندانی در دست نیست ومسولین بخش هم اظهار نظری در این خصوص نکرده اند .
چندی پیش فرماندار کاشمر در جلسه شورای سلامت و امنیت غذایی شهرستان به آب و فاضلاب شهری کاشمر یک ماه مهلت داد تا مشکل آب شرب شهر ریوش مرکز بخش کوهسرخ کاشمر را به صورت کامل رفع کند.مهدی فروزان با بیان این که ریوش به عنوان بهشت کاشمر دارای بهترین آب به لحاظ کیفیت در سطح استان است، از ارائه توضیحات بیشتر در خصوص مشکلات آب شرب این شهر خودداری و تأکید کرد: مرکز بهداشت و آبفای شهری هرچه سریع تر نسبت به برگزاری جلسات کارشناسی برای برطرف شدن مشکل آب این شهر به طور جدی اقدام کنند در غیر این صورت پس از پایان مهلت یک ماهه، موضوع را رسانه ای خواهم کرد.
عوارض ناشی از آرسنیک موجود در آب آشامیدنی
آرسنیک شبه فلزی، خاکستری- نقره ای یا زرد، بدون بو و مزه می باشد. ماده ای طبیعی است که به دو صورت معدنی و آلی وجود دارد. آرسنیک معدنی در آب، خاک و بستر سنگ یافت می شود و برای بدن سمی است.آرسنیک و ترکیبات آن در صنعت کاربرد زیادی دارد و در ساخت شیشه، چوب، حشره کش، علف کش، اجزاء الکترونیکی و آلیاژها استفاده می کنند. آرسنیک از راه تنفس، غذا، آب، خاک و پوست منتقل می شود.
سوزاندن مواد حاوی آرسنیک از قبیل چوب آرسنیک را در هوا منتشر می کند و هم چنین تنباکو و سیگار نیز حاوی مقدار ناچیز آرسنیک هستند.ماهی ها و غذاهای دریایی و مکمل های کلسیم که از صدف های دریایی ساخته می شود نیز حاوی مقدار زیادی آرسنیک می باشند، اما برای بدن سمی نیستند.
در نقاط مختلف دنیا جمعیتی که آب غنی از آرسنیک را می نوشند مخاطرات بهداشتی شدیدی مشاهده شده است. آب آشامیدنی از نظر آرسنیک تهدید جدی برای بهداشت عمومی است.
آرسنیک در آب آشامیدنی وجود دارد، استاندارد های آب آشامیدنی میزان آرسنیک را ۵۰ قسمت در بیلیون مجاز می دانند و بهتر است آب آشامیدنی بیشتر از این میزان را مصرف نکنید.
منابع آرسنیک
* آرسنیک ممکن است در آبی که از میان صخره های غنی از آرسنیک جریان دارد یافت شود.
* آرسنیک به طور وسیع در قشر خاک وجود دارد.
* آرسنیک از طریق حل شدن مواد و سنگ های معدنی وارد آب می شود و به ویژه در مناطقی که فرسایش خاک از صخره ها زیاد است در آب های زیرزمینی متراکم می گردد.
* در برخی مناطق فاضلاب های صنعتی باعث توزیع آرسنیک در آب می شوند.
* آرسنیک به طور تجاری در ساختن آلیاژ و مواد نگهدارنده چوب به کار می رود.
* احتراق سوخت های فسیلی منبعی از آرسنیک است که آلودگی را در هوا منتشر می کند.
* آرسنیک معدنی می تواند از راه های مختلف وارد محیط شود اما آرسنیت سه ظرفیتی[۱] و ارسنات پنج ظرفیتی[۲] در آب های طبیعی و همچنین در آب های آشامیدنی بیشتر یافت می شود.
* آرسنیک آلی به وفور در غذاهای دریایی یافت می شوند که خطرات آن برای سلامتی بسیار کمتر است و به سهولت توسط بدن دفع می شوند.
عوارض ناشی از آرسنیک
مسمومیت مزمن آرسنیک بعد از یک دوره طولانی در معرض آرسنیک ( بین ۵ تا ۲۰ روز ) قرار گرفتن از طریق نوشیدن ایجاد می شود که با مسمومیت حاد متفاوت است.
در مسمومیت حاد علائم مسمومیت بلافاصله ظاهر می شود که شامل : استفراغ، ، درد دستگاه گوارش و اسهال می باشد.
در معرض آرسنیک قرارگرفتن به مدت طولانی حتی در مقادیر کم (۰۵/۰ میلی گرم در لیتر) باعث افزایش خطر ابتلاء به سرطان پوست، ریه، مجاری ادراری و مثانه و سرطان کلیه می شود. همچنین تغییرات پوستی از قبیل تغییر رنگ پوست ( پیدایش نقاط تیره و روشن در پوست ) و افزایش ضخامت یا برآمدگی زرد رنگ روی پوست ( شاخی شدن پوست ) نیز از عوارض دیگر آن است.آرسنیک دارای اثرات سوء روی سیستم عصبی است که علائم آن لرزش و سردرد است. تنفس آرسنیک خطر ابتلاء به سرطان ریه را افزایش می دهد.جذب آرسنیک از طریق پوست بسیار کم است. بنابراین شستشو با آب حاوی آرسنیک مخاطرات سلامتی برای انسان ندارد.
اولین تغییراتی که آرسنیک ایجاد می کند تغییر رنگ پوست و سپس شاخی شدن پوست و پس از آن سرطان است که پدیده ای کند است و بیش از ده سال طول می کشد تا آشکار شود.
علائم و نشانه های عوارض ناشی از آرسنیک در بین گروه های مختلف مردم و مناطق جغرافیایی متفاوت است. بنابراین نشانه های کلی از بیماریهایی که به وسیله آرسنیک ایجاد می شود، وجود ندارد و این پیچیدگی ها تشخیص را دشوار می کند. به هر حال آرسنیک اثرات سوء روی عروق محیطی دارد.
در سال ۲۰۰۰ بررسی های انجام شده نشان داده است که ۲۰۰ تا ۲۷۰ هزار مرگ و میر در بنگلادش به دلیل سرطان ناشی از مصرف آب چاه حاوی آرسنیک رخ داده است. همچنین شیوع قانقاریا در چین را به دلیل مصرف آرسنیک می دانستند ولی چون در نقاط دیگر جهان مشاهده نشد به این نتیجه رسیدند که ممکن است سوءتغذیه نیز در پیشرفت بیماری موثر بوده است.
پیشگیری و کنترل
مهمترین راه پیشگیری تهیه آب آشامیدنی سالم و تصفیه شده است و دیگری کاهش آرسنیک در آب است که دشوار و گران است و در بسیاری از مناطق شهری و در بیشتر مناطق روستایی جهان غیرقابل اجراست.
اولین استاندارد بین المللی آب آشامیدنی میزان قابل قبول آرسنیک را ۲/۰ میلی گرم در لیتر تعیین کرد. در سال ۱۹۶۳ استاندارد آب آشامیدنی مورد تجدید نظر قرار گرفت و میزان آرسنیک را به ۰۵/۰ میلی گرم در لیتر کاهش داد . در سال ۱۹۹۳ سازمان بهداشت جهانی WHO به دلیل اثبات سرطان زایی آرسنیک معدنی میزان قابل قبول آرسنیک در آب آشامیدنی را به کمتر از ۰۱/۰ میلی گرم در لیتر کاهش داد.